Page 49 - Gulsa Magazin 6

değişikliği ile ilgili programları taramak, durumlarının aslında
hakkında Dental Akreditasyon acil bir durum olup olmadığı-
Komisyonuna (CODA) bir rapor nı değerlendirmektir. Sonraki
sunması gerekmektedir. Ak- adım, dişhekimliği kurumunun
14
reditasyon kurumları bu yönüy- prosedürleri yerine getirmek
le de eğitimde kalite güvence- En büyük zorluk, dişhekimliği için uygun koruyucu ekipman-
sinin oluşturulmasına ilaveten müfredatının önemli bir la donatılıp donatılmadığını
önemli bir yer tutmaktadır. belirlemektir. Dental acil
29
bileşeni olan doğrudan durumlarının immediat tedavi
Amerika Birleşik Devletleri’nde gerektirdiğini, rubber-dam ve
doğrulanmış COVID-19 vakala- hasta tedavisini ertelemek yüksek hacimli aspiratörlerin
rının artması ve birçok eyalet- olmuştur. Hiçbir sanal kullanımının diş tedavisi sıra-
te uygulanan evde kalma tali- sında aerosol üretimini en aza
matları ile dişhekimliği okulları; oturum, hastalarla olan yakın indirebileceği bildirilmiştir.
27
öğrenciler, öğretim üyeleri ve deneyimi kopyalayamaz. İyi havalandırılan izole edilmiş
hastalar arasında artan endişe- odalar veya negatif basınçlı
yi yönetmek zorunda kalmış; odalar, şüpheli COVID-19 va-
14
bu durum ülkemizde de benzer kaları olan hastalar için daha
sorunları beraberinde getir- uygun olacaktır.
miştir. Amerikan Dişhekimliği
Eğitim Derneği (ADEA) bu ko- CDC (Centers for Disease
nuda öncülük etmiş; çevrimiçi Control and Prevention), mev-
eğitim ve diğer yaratıcı öğretim yöntemleri gibi önerilerle, cut pandemi sırasında sağlık uzmanlarına yardımcı olmak ve
bu alışılmadık zamanlarda uygulanacak fikirleri ve kaynak- onları desteklemek için kaynaklar sağlamış; klinik uygula-
ları paylaşmak için ADEA Connect’i yayınlayarak fakülte ve malar sırasında dikkat edilmesi gereken tedbirleri sıralamış-
yöneticileri bir araya getirmiştir. 26 tır. Dişhekimliği okullarının idaresi ayrıca klinikteki mevcut
30
politikaları ve acil durumlar için yürürlükte olan protokolleri
Ülkemizde ve dünyada pek çok dişhekimliği eğitim kuru- yeniden değerlendirebilir ve gelecekte başka bir acil du-
mu acil durumlar dışında klinik faaliyetleri askıya almış ve rumda bunları nasıl iyileştireceklerini öğrenebilirler. 14
bazıları, preklinik simülasyon laboratuvarı faaliyetlerinde
sosyal mesafeyi uygulayarak ve olağanüstü hijyen kural- Covid 19 pandemi sonrasında diş hekimliği tedavi süreçleri-
larına dikkat ederek eğitime devam etmiştir. Bu seçeneğe ni barındıran tüm eğitim ve tedavi kurumları Sağlık Bakanlı-
sahip olmayan okullar için, eğitim için gereken zaman, in- ğı talimatlarına uygun olarak kliniklerinde bir iyileştirme ça-
san gücü ve teknoloji göz önüne alındığında, mankenlerle lışmasına başlamış olsa dahi, fiziksel ve mali olanaksızlıklar
simülasyonun çevrimiçi öğretilmesi çok zordur. Halihazırda neticesinde, henüz tam olarak koşullar düzeltilememiştir.
mevcut olsa bile, sanal gerçeklik sistemleri ve haptik tek- Pekçok diş hekimliği fakültesinin fiziksel koşulları kalabalık
nolojisi taşınabilir değildir ve bu nedenle salgın koşulların- öğrenci mevcutları için bile yetersiz iken, özellikle 200’ün
da kullanılması güçtür. Eğitim kurumlarında sınırlı sayıda ve üzerindeki öğrenci sayıları ve tek bir klinik öncesi simülas-
kapasitede olan bu manken simülasyon laboratuvarlarının yon laboratuvar ortamına sahip bu kurumlarda, küçük grup-
sayılarının arttırılması sağlanmalıdır. Kalabalık sınıflara yö- larla seyreltilmiş ve rotasyon halinde, eğitim çıktılarıyla
nelik olarak düzenlenen laboratuvarlar yeniden gözden ge- uyumlu olarak uygulama eğitimlerine devam etmek nere-
çirilerek, daha küçük öğrenci grupları ve seyreltilmiş olarak deyse imkansızlaşmıştır. Özellikle aşılanmanın sağlık perso-
eğitim yapılabilir duruma gelmelidir. Pandemi, diş hekimliği neli ve klinik öğrencilerimizde başlaması ve ikinci doz aşıla-
eğitmenlerine ve yöneticilerine sanal gerçeklik uygulama rın tamamlanmasını takiben, ülkemizde diş hekimliği eğitimi
araçlarına yatırım yapılmasının ne kadar önemli olduğunu veren kurumların çoğunluğu klinik öncesi veya klinik eğiti-
da hatırlatmıştır. me başlamış olsa dahi, korunması gereken mesafe ve kişisel
13
koruyucu ekipmanlarla çalışma zorluğu, fiziksel koşullardaki
En büyük zorluk, dişhekimliği müfredatının önemli bir bile- yetersizlikler, havalandırma ve temiz hava akışının sağlan-
şeni olan doğrudan hasta tedavisini ertelemek olmuştur. masındaki problemler, eğitmen, öğrenci, yardımcı personel
27
Hiçbir sanal oturum, hastalarla olan yakın deneyimi kopya- ve hastalarda yaşanan endişe ve anksiyete tutumları, ça-
layamaz. Covid 19 Pandemisi, rutin prosedürler sırasında lışma ortamlarında sık yapılması gereken dezenfeksiyon ve
yüksek aerosol ve damlacıkların üretildiği çalışma ortamının havalandırma işlemleri öğrencilerin uygulama eğitimlerinde
doğası nedeniyle diş hekimliği mesleği için benzersiz bir mezuniyet yeterliklerine ulaşmaları konusunda sorun teşkil
zorluktur. Koronavirüsün yayılmasını önlemek için özellikle etmektedir. Bununla birlikte, salgın sonrasında yaşanan uy-
de COVID-19’ un inkübasyon aşamasında standart önlem- gulama eğitimlerindeki ertelemeler de öğrencilerin eğitim
ler yeterli değildir. Amerika Birleşik Devletleri’nde salgı- çıktılarındaki kayıplarını telafi etmeyi hayli zorlaştırmakta-
28
nın başlamasından kısa bir süre sonra ADA, kliniklerin tüm dır.
rutin veya elektif tedavileri askıya almasını ve dişhekimliği
acil durumlarını yöneterek, sağlık sistemi üzerindeki yükü Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi tarafından,
hafifletmeye özen gösterilmesini tavsiye etmiştir. Benzer 11-15 Ocak 2021 tarihleri arasında online
uygulama ülkemizde Sağlık Bakanlığı ve Pandemi Bilim Ku- ortamda ve ilk defa düzenlenen 1.Uluslara-
rulu önderliğinde, alanla ilgili tüm dernek ve kuruluşlar ta- rası Diş Hekimliği Eğitimi Kongresine katılan
rafından da önerilmiştir. Bu protokolün ilk adımı, hastaları uluslararası ve ulusal 37 davetli konuşmacı 47

sayfa